| Αρ. Πρωτ. 387 | Αθήνα 10/2/2020
Προς τους Συλλόγους Εκπαιδευτικών Π.Ε. |
Θέμα: Σχετικά με τις δηλώσεις της Υπουργού για διδασκαλία της Φυσικής Αγωγής και των Αγγλικών στο Νηπιαγωγείο
Με αναφορά της σε τηλεοπτική εκπομπή η Υπουργός Παιδείας έκανε λόγο για την προοπτική της διδασκαλίας των αντικειμένων της Φυσικής Αγωγής και των Αγγλικών στο Νηπιαγωγείο.
Το ζήτημα τέθηκε από το Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. κατά τη συνάντηση με την πολιτική ηγεσία στις 6-2-2020 αλλά η Υπουργός, αποφεύγοντας την επί της ουσίας συζήτηση, επιφυλάχθηκε να ξανασυζητήσει το θέμα με τη Δ.Ο.Ε. σε νέα, θεματική, συνάντηση, δίχως να κάνει σαφές εάν πρόκειται για σκέψεις ή για ειλημμένη απόφαση, κάτι που μας προβληματίζει ιδιαίτερα.
Το Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε., με πολύ πρόσφατη την ευρύτατη δράση που ανέπτυξε για τη δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή και εκπαίδευση και νωπές τις συζητήσεις σχετικά με τον ρόλο, τη φύση και τη λειτουργία του νηπιαγωγείου έχει να παρατηρήσει τα παρακάτω:
- Προτεραιότητα των εκπαιδευτικών, των γονέων και της πολιτείας πρέπει να είναι το παιδί, η ανάπτυξή του και η υποχρέωση της τελευταίας να του προσφέρει ποιοτικά υψηλή Προσχολική Αγωγή και Εκπαίδευση στο πλαίσιο της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
- Σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές απόψεις το Νηπιαγωγείο είναι η πρώτη αλλά και η σημαντικότερη βαθμίδα της εκπαίδευσης. Είναι ένας από τους βασικότερους μετά την οικογένεια θεσμούς κοινωνικοποίησης και η πρώτη στη ζωή του παιδιού επαφή με τον θεσμό του σχολείου, ως οργανισμό.
- Αυτή η πρώτη επαφή του νηπίου με το σχολείο είναι καθοριστικής σημασίας ως προς το αν το νήπιο θα ανοίξει έναν δίαυλο επικοινωνίας και άρα εάν το νήπιο θα αποκτήσει θετική ή αρνητική σχέση με τον σχολικό θεσμό. Για το λόγο αυτό έχει ανάγκη από ένα σταθερό, ασφαλές και φιλικό περιβάλλον, το οποίο οφείλει να είναι ευέλικτο και να εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις για την ολόπλευρη ανάπτυξή του, καλλιεργώντας τη δημιουργικότητα και την αυτονομία του.
- Οι σύγχρονες έρευνες, σε παγκόσμιο επίπεδο, επισημαίνουν ότι τα αποτελεσματικά προγράμματα προσχολικής εκπαίδευσης «στοχεύουν στην ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών στη βάση της οποίας βρίσκεται ένα ασφαλές συναισθηματικό περιβάλλον» (Οδηγός Εκπαιδευτικού για το πρόγραμμα σπουδών του Νηπιαγωγείου, Παιδ. Ινστιτούτο, 2011). Σε αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση, το πρόγραμμα σπουδών στο Νηπιαγωγείο αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο στα χέρια των νηπιαγωγών, διαμορφώνοντας ένα κοινό πλαίσιο για τη μάθηση και τη διδασκαλία, δίνοντας όμως, παράλληλα, την ευκαιρία να οργανωθούν δράσεις που πηγάζουν από τα ενδιαφέροντα των παιδιών κι απαντούν στις ανάγκες και τα ιδιαίτερα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της ηλικίας τους.
- Σύμφωνα με το ισχύον Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) Νηπιαγωγείου (2003) «Διεθνείς οργανισμοί και φορείς εκπαίδευσης στις σχετικές οδηγίες τους τονίζουν την προτεραιότητα που πρέπει να δοθεί στην ενεργητική, βιωματική και συνεργατική μάθηση. Παράλληλα, ασκούν αυστηρή κριτική στη μάθηση αποσπασματικών και απομονωμένων γνώσεων, στην άνευ νοήματος και ενδιαφέροντος για το παιδί άσκηση και καλλιέργεια δεξιοτήτων και στις εξαντλητικές επαναληπτικές εργασίες».
- Ένα νέο αναλυτικό πρόγραμμα Σπουδών, 12 χρόνια μετά, αν και δεν εφαρμόστηκε επίσημα (λόγω δικαστικών διενέξεων) συμπληρώνει και επικαιροποιεί το υπάρχον και απαντάει στις σύγχρονες κοινωνικές, τεχνολογικές και οικονομικές αλλαγές και εξελίξεις, αποτελώντας ένα σύγχρονο διδακτικό εργαλείο. Το Αναλυτικό Πρόγραμμα (2011) ενσωματώνει πολλές αλλαγές που συντελέστηκαν μέσα στην τελευταία δεκαετία που μεσολάβησε από την εισαγωγή του Δ.Ε.Π.Π.Σ. στα ελληνικά σχολεία, όπως η θέσπιση της υποχρεωτικότητας, ο αυξανόμενος αριθμός δίγλωσσων μαθητών αλλά και προτεραιότητες που έπρεπε να υιοθετηθούν, όπως η αειφόρος ανάπτυξη η καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας αλλά και η ανάπτυξη βασικών ικανοτήτων.
- Και στα δυο προγράμματα σπουδών του Νηπιαγωγείου δεν υπάρχουν διακριτά γνωστικά αντικείμενα. Για αυτό το λόγο, το Νηπιαγωγείο στελεχώνεται μόνο από Νηπιαγωγούς Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης και όχι και από άλλες ειδικότητες εκπαιδευτικών. Το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο Δ.Ε.Π.Π.Σ.-Α.Π.Σ. (Φ.Ε.Κ.303Β/13-03-2003) προσδιορίζει τις κατευθύνσεις των προγραμμάτων σχεδιασμού και ανάπτυξης δραστηριοτήτων Γλώσσας, Μαθηματικών, Μελέτης Περιβάλλοντος, Δημιουργίας και Έκφρασης (Εικαστικά, Δραματική Τέχνη, Μουσική, Φυσική Αγωγή) και Πληροφορικής για το παιδί του Νηπιαγωγείου. Τα προγράμματα αυτά δε νοούνται ως διακριτά διδακτικά αντικείμενα και δεν προτείνονται για αυτοτελή διδακτική προσέγγιση, αλλά για τον προγραμματισμό και την υλοποίηση δραστηριοτήτων που έχουν νόημα και σκοπό για τα ίδια τα παιδιά.
- Οι δραστηριότητες που αφορούν τις μαθησιακές περιοχές του Δ.Ε.Π.Π.Σ.-Α.Π.Σ. αναπτύσσονται σύμφωνα με τη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης και μπορούν να λάβουν τη μορφή Σχεδίου Εργασίας (project), θεματικής προσέγγισης ή διαθεματικών οργανωμένων δραστηριοτήτων. Στο Νηπιαγωγείο όλες οι δραστηριότητες ολοκληρώνονται κατά τη διάρκεια του Προγράμματος και δεν δίνεται εργασία στο σπίτι.
Η Υπουργός Παιδείας με τις πρόσφατες δηλώσεις της για την εισαγωγή Αγγλικών και Φυσικής Αγωγής καθώς και πολλαπλού βιβλίου στο νηπιαγωγείο, αγνοώντας τις βασικές αρχές της φιλοσοφίας του Νηπιαγωγείου, που είναι η γνώση διαμέσου του παιχνιδιού με μεικτές ηλικίες παιδιών και οργάνωσης της διδασκαλίας σε κέντρα διαφέροντος υπό την μορφή σχεδίων εργασίας και project, εμφανίζεται πρόθυμη να προωθήσει πρακτικές κατακερματισμού των μαθημάτων στο Νηπιαγωγείο, θέλοντας να εισάγει ξεχωριστά μαθήματα. Με τον τρόπο αυτό η ΠΡΩΤΗ ΓΝΩΣΗ γίνεται κατακερματισμένη γνώση και παραγκωνίζονται τα ιδιαίτερα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά αυτής της ηλικίας καθώς και η ανάγκη ύπαρξης σταθερού προσώπου. Φυσικά, δεν λαμβάνει υπόψη της τις σύγχρονες παιδαγωγικές αντιλήψεις και έρευνες για ολιστική προσέγγιση της γνώσης και ολόπλευρη ανάπτυξη των νηπίων, σύμφωνα με τις διεθνείς έρευνες και διεθνείς οργανισμούς.
Όλα όσα σχεδιάζει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου εισάγουν τα νήπια σε αυστηρά δομημένα προγράμματα που καθορίζονται και από το χρόνο.
Σύγχρονες επιστημονικές θεωρίες τονίζουν ότι η μάθηση τον 21ο αιώνα, σε αυτές τις ηλικίες, δεν μπορεί να στηρίζεται σε προγράμματα σπουδών που οργανώνονται αποκλειστικά με γνωστικά αντικείμενα. Είναι αναγκαίο, ιδιαίτερα, για τα νήπια να μάθουν πώς να μαθαίνουν, χρειάζεται η ανάπτυξη της επικοινωνίας, της δημιουργικής, κριτικής σκέψης, των κοινωνικών ικανοτήτων. Απαιτείται ο σεβασμός στην ανομοιογένεια, η αναγνώριση του διαφορετικού μαθησιακού προφίλ, που μπορεί να έχει ένα παιδί και η εξασφάλιση ισοδύναμων ευκαιριών στη εκπαίδευση.
Καλούμε την Υπουργό Παιδείας να σχεδιάζει με βάση τα επιστημονικά δεδομένα και όχι υποχωρώντας στις κάθε είδους πιέσεις που ασκούνται για ευνόητους, μεν, λόγους αλλά δεν ωφελούν τη δημόσια εκπαίδευση και τους μαθητές μας. Της επισημαίνουμε τα προβλήματα των νηπιαγωγείων πάνω στα οποία έχει υποχρέωση να σκύψει και να αντιμετωπίσει στο πλαίσιο της στήριξης και της βελτίωσης της δημόσιας, δωρεάν παιδείας.
Παλεύουμε για :
- Ενιαία δημόσια δωρεάν δεκατετράχρονη εκπαίδευση (ενιαίο δωδεκάχρονο δημόσιο δωρεάν υποχρεωτικό σχολείο και δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή και εκπαίδευση για όλα τα παιδιά 4 έως 6 στο δημόσιο Νηπιαγωγείο).
- Νέα σύγχρονα κτήρια για τα νηπιαγωγεία που να ανταποκρίνονται στις βιολογικές και ψυχολογικές ανάγκες των παιδιών.
- Επαναλειτουργία των Διδασκαλείων σε σύνδεση με τα Πανεπιστήμια για την επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών.
- Τμήματα ένταξης σε όλα τα Νηπιαγωγεία.
- Μόνιμους διορισμούς με κάλυψη όλων των αναγκών της εκπαίδευσης, με βάση τις θέσεις του κλάδου.
- Μείωση αριθμού των νηπίων σε 15 ανά τμήμα.
- Αύξηση της χρηματοδότησης για την δημόσια εκπαίδευση.
- Πρόσληψη βοηθητικού προσωπικού και τραπεζοκόμων.
- Πρόβλεψη ώστε τα νήπια ηλικίας 4 ετών (τα οποία έρχονται για πρώτη φορά στο νηπιαγωγείο) να αξιολογούνται από την αρχή της σχολικής χρονιάς από τα Κ.Ε.Σ.Υ. κατά προτεραιότητα, ώστε να μη χάνεται πολύτιμος χρόνος για πρώιμη παρέμβαση σε όσα απαιτείται.
Το Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. θα αναλάβει, όπως έπραξε και στον νικηφόρο αγώνα για τη θεσμοθέτηση της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης, όλες τις πρωτοβουλίες που είναι απαραίτητες σε συνεργασία και με την πανεπιστημιακή κοινότητα, στην κατεύθυνση της, πραγματικά, ωφέλιμης για τα νήπια, λειτουργίας του δημόσιου δωρεάν νηπιαγωγείου.
Παράλληλα κι εφόσον η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας επιμείνει στις θέσεις αυτές θα δώσουμε, με όλες τις δυνάμεις μας, τη μάχη για να ακυρώσουμε τα σχέδιά της.
Για το Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε.
