Οι δάσκαλοι στο περιθώριο για ακόμη μία φορά
Με ικανοποίηση ακούσαμε τις πρόσφατες εξαγγελίες του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Άμυνας για αυξήσεις στους ένστολους και στα Σώματα Ασφαλείας. Η χαρά μας ήταν ειλικρινής, καθώς κάθε βελτίωση στους μισθούς εργαζομένων του δημοσίου τομέα είναι θετική και καλοδεχούμενη. Παράλληλα, γεννήθηκε μέσα μας η ελπίδα πως ίσως έχει έρθει επιτέλους και η σειρά των δασκάλων∙ αυτών των ταλαιπωρημένων, κουρασμένων και υποτιμημένων λειτουργών που επί χρόνια στηρίζουν με κάθε τρόπο τη δημόσια εκπαίδευση, συνήθως χωρίς την παραμικρή στήριξη από το κράτος.
Δυστυχώς, η ελπίδα αυτή σύντομα διαψεύστηκε. Για ακόμη μία φορά, οι δάσκαλοι βρέθηκαν εκτός κυβερνητικού σχεδιασμού, παραμένοντας οι πλέον κακοπληρωμένοι υπάλληλοι του δημοσίου τομέα. Και αναρωτιόμαστε: Πώς ακριβώς οραματίζεται η κυβέρνηση την αναβάθμιση της παιδείας, όταν το ανθρώπινο δυναμικό της — οι ίδιοι οι δάσκαλοι — παραμένει ηθικά και οικονομικά απαξιωμένο; Η πραγματικότητα είναι σκληρή: οι δάσκαλοι δεν λαμβάνουν κανένα επίδομα παραγωγικότητας, επικινδυνότητας, ανθυγιεινής εργασίας, κανένα μπόνους ή οικονομική ενίσχυση στόχων, σε αντίθεση με άλλες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων. Δεν ζητάμε συγκρίσεις, το ζητούμενο δεν είναι η αντιζηλία, αλλά η αναγνώριση του ρόλου και της προσφοράς του δασκάλου. Αξίζει να σημειωθεί πως οι δάσκαλοι, εκτός από χαμηλόμισθοι, είναι ίσως οι μόνοι υπάλληλοι που συμβάλλουν με δικά τους έξοδα στην υλοποίηση της πολιτικής του κράτους για την εκπαίδευση. Σήμερα, για να διοριστεί κάποιος στην εκπαίδευση, είναι σχεδόν απαραίτητο να διαθέτει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών — το κόστος του οποίου καλύπτεται εξ ολοκλήρου από τον ίδιο. Στην εποχή της πανδημίας, οι εκπαιδευτικοί κράτησαν ζωντανή την εκπαιδευτική διαδικασία μέσω της τηλεκπαίδευσης, επενδύοντας από την τσέπη τους σε τεχνολογικό εξοπλισμό, αναβαθμίσεις δικτύου και ατομική επιμόρφωση, χωρίς καμία κρατική ενίσχυση. Και η επιμόρφωση συνεχίζεται. Οι δάσκαλοι παρακολουθούν σεμινάρια, ημερίδες και εκπαιδευτικά προγράμματα στον ελεύθερο χρόνο τους, χωρίς επιμίσθιο ή οποιαδήποτε μορφή επιβράβευσης. Μετακινούνται καθημερινά, πολλές φορές σε απομακρυσμένες περιοχές, χωρίς αποζημίωση μετακίνησης. Είναι λοιπόν εύλογο το ερώτημα: πώς θα επιτευχθεί η περίφημη αναβάθμιση της εκπαίδευσης, όταν το κράτος απαξιώνει — στην πράξη και όχι στα λόγια — τον βασικό πυλώνα της, δηλαδή τον δάσκαλο;
Όπως για να έχει μια χώρα ισχυρή άμυνα χρειάζεται καλά αμειβόμενο και καταρτισμένο προσωπικό με σύγχρονα μέσα, έτσι και για να έχει ισχυρή εκπαίδευση χρειάζεται εκπαιδευτικούς με αξιοπρεπείς απολαβές, ηθική στήριξη και διαρκή ενίσχυση.
Υ.Γ.
Τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας Υπουργού Παιδείας είναι θετικά. Οι πρωτοβουλίες της και οι επαφές με θεσμικούς φορείς δημιουργούν ελπίδες για αλλαγή πορείας. Ευχόμαστε οι επαφές αυτές να επεκταθούν και σε όλους τους άμεσα εμπλεκόμενους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Και το κυριότερο, να οδηγήσουν σε ουσιαστικές πολιτικές για την ενίσχυση του δασκάλου, γιατί χωρίς τον δάσκαλο, δεν υπάρχει Παιδεία.